วันที่ 13 สิงหาคม 2568 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จัดการเสวนา เรื่อง “Expose & Empower: สื่อ-เยาวชน ผนึกกำลัง ยกระดับสังคมโปร่งใส ร่วมขับเคลื่อนงานต่อต้านคอร์รัปชันอย่างยั่งยืน” โดยมีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญและภาคีเครือข่ายด้านสื่อและภาคประชาสังคม ได้แก่ คุณสถาพร พงษ์พิพัฒน์วัฒนา หัวหน้าฝ่ายสื่อสารและดูแลภาพลักษณ์องค์กร สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (องค์การมหาชน) คุณสุภอรรถ โบสุวรรณ กรรมการผู้จัดการ บริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด คุณธนิสรา เรืองเดช CEO และผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท วีวิซ เดโม จำกัด และคุณวสุพล ยอดเกตุ ผู้จัดการโครงการ บริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ซึ่งจัดขึ้นภายในงาน อว.แฟร์ 2025: Creators Of Tomorrow เปิดโลกนวัตกรรมไทย สู่อนาคตแห่งความยั่งยืน ณ ห้องประชุม MR 204 ชั้น 2 ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้มอบหมายให้ นางสาวสตตกมล เกียรติพานิช ผู้อำนวยการกองบริหารทุนวิจัยและนวัตกรรม 2 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วมงาน โดยเน้นย้ำถึงความสำคัญของการส่งเสริมบทบาทของ “สื่อมวลชน” และ “เยาวชน” ในการขับเคลื่อนสังคมโปร่งใสผ่านการเข้าถึงข้อมูล การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ และการมีส่วนร่วมของประชาชน โดย วช. ได้สนับสนุนการจัดตั้ง “ศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชันฯ” เพื่อเป็นกลไกสำคัญในการเชื่อมเครือข่าย องค์ความรู้ และภาคีการทำงาน ทั้งในประเทศและระดับนานาชาติ เพื่อขับเคลื่อนวัฒนธรรมการตรวจสอบและธรรมาภิบาลอย่างเป็นระบบ
คุณศุภวิชญ์ แก้วคูนอก ในฐานะผู้จัดการศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชันฯ ได้กล่าวรายงานและแนะนำความเป็นมาของศูนย์ฯ ในบทบาทของการทำงานที่สนับสนุนทั้งในด้านองค์ความรู้ ทรัพยากร การเข้าถึง และความร่วมมือ โดยในการดำเนินงานระยะที่ 3 ซึ่งได้รับการสนับสนุนทุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ศูนย์ฯ ได้มุ่งเน้นให้เกิดการทำงานในเชิงรุก และผลักดันการทำงานในการสนับสนุนของเครือข่ายและโครงการต่าง ๆ เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม และเกิดเป็นกลไกของการยกระดับความโปร่งใสในสังคม และการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเยาวชนในการต่อต้านคอร์รัปชัน
คุณสถาพร พงษ์พิพัฒน์วัฒนา หัวหน้าฝ่ายสื่อสารและดูแลภาพลักษณ์องค์กร สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (องค์การมหาชน) ได้ชี้ให้เห็นถึงอุปสรรคของการทำงานสื่อสืบสวนสอบสวน ทั้งในเชิงโครงสร้างสังคมที่จำกัด บทบาทขององค์กรสื่อที่ขาดการสนับสนุน และการขาดทรัพยากรในการสร้างนักข่าวสืบสวนสอบสวนรุ่นใหม่ โดยได้เสนอให้เห็นถึงวิธีการสร้างแรงจูงใจให้เกิดนักข่าวสืบสวนสอบสวนมากขึ้น ผ่านการสร้างบรรยากาศของการทำงานสื่อสืบสวนสอบสวนที่ปลอดภัย น่าเชื่อถือ และมีทุนสนับสนุนการทำงานที่โปร่งใสและสร้างสรรค์ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนในการทำงานของสื่อสืบสวนสอบสวนในประเทศไทย
คุณสุภอรรถ โบสุวรรณ กรรมการผู้จัดการ บริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ยังได้เสริมถึงบทบาทของโครงการสนับสนุนการทำงานและพัฒนาเครือข่ายสื่อมวลชนต่อต้านคอร์รัปชัน ที่ก่อให้เกิดการรวมตัวกันของเครือข่ายผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อสืบสวนสอบสวนในประเทศไทย และเกิดเป็นการพัฒนาหลักสูตรร่วมกัน เพื่อให้สื่อสืบสวนสอบสวนกลายเป็นกระบอกเสียงที่สำคัญในการต่อต้านคอร์รัปชัน และสร้างความร่วมมือของนักข่าวสืบสวนสอบสวนรุ่นใหม่ ที่จะได้รับการพัฒนาศักยภาพและองค์ความรู้ให้มีความเข้มแข็ง และก่อให้เกิดเป็นการต่อต้านคอร์รัปชันที่มีประสิทธิผลมากขึ้นในสังคม
คุณธนิสรา เรืองเดช CEO และผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท วีวิซ เดโม จำกัด ได้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการผลักดันให้เกิดรัฐสภาแบบเปิด เพื่อสร้างความโปร่งใส ความมีส่วนร่วม และความรับผิดชอบ บนหลักของการเปิดให้รู้-เปิดให้ร่วม-เปิดให้ทวงถาม และแนะนำบทบาทของบริษัท วีวิซ เดโม จำกัด ในฐานะของผู้ผลักดันโครงการเยาวชนร่วมออกแบบการมีส่วนร่วมกับรัฐสภาไทยผ่านการเข้าถึงข้อมูล ผ่านการสร้างเครื่องมือและฐานข้อมูลที่เข้าถึง เข้าใจ เข้าใช้ง่าย และสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมเชิงปฏิบัติการร่วมกับเยาวชนรุ่นใหม่ในการออกแบบอนาคตของรัฐสภาเปิดที่โปร่งใสอย่างมีส่วนร่วม
คุณวสุพล ยอดเกตุ ผู้จัดการโครงการ บริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ยังได้ร่วมแลกเปลี่ยนถึงประสบการณ์ในการลงพื้นที่จริงของการดำเนินงานในโครงการเยาวชนร่วมออกแบบการมีส่วนร่วมกับรัฐสภาไทยผ่านการเข้าถึงข้อมูล บนฐานของการออกแบบกิจกรรมโดยมีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งได้มีการจัดกิจกรรมร่วมกับเยาวชนนักศึกษาในระดับมหาวิทยาลัย เพื่อพูดคุยและสำรวจความเห็นเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของรัฐสภา และเปิดโอกาสให้เยาวชนได้ทดลองเป็นผู้กำหนดนโยบาย รวมถึงร่วมให้ความเห็นในการออกแบบเว็บไซต์รัฐสภาไทย ซึ่งจะนำไปสู่การสร้างระบบนิเวศในการต่อต้านคอร์รัปชันและเสริมสร้างธรรมาภิบาลในสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ
รองศาสตราจารย์ ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชันฯ ได้กล่าวสรุปปิดท้ายการเสวนา โดยสะท้อนให้เห็นถึงการทำงานของศูนย์ฯ ที่มุ่งมั่นที่จะทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในสังคมไทย และหวังว่าศูนย์ฯ จะมีโอกาสในการสนับสนุนโครงการในลักษณะนี้มากขึ้นในอนาคต เพื่อจุดประกายให้สังคมตระหนักถึงการนำองค์ความรู้ไปใช้ในการทำงาน และสร้างระบบนิเวศของการต่อต้านคอร์รัปชันและเสริมสร้างธรรมาภิบาลอย่างยั่งยืน
กิจกรรมเสวนาในครั้งนี้แบ่งเป็น 2 หัวข้อการพูดคุย ได้แก่ “Expose to Empower: สื่อเปิดโปง เสริมพลังสังคมต้านคอร์รัปชัน” และ “Empower The NextGen: ออกแบบอนาคตประชาธิปไตย! เรียนรู้บทบาทการทำงานของรัฐสภา” ซึ่งต่างก็ได้สะท้อนบทบาทของกลุ่มสื่อและเยาวชนในการร่วมออกแบบกลไกตรวจสอบการทุจริตที่ตอบโจทย์ยุคใหม่ ทั้งในเชิงกฎหมาย เทคโนโลยี และวัฒนธรรมพลเมือง และภายหลังการเสวนา ได้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างผู้เข้าร่วมและวิทยากรอย่างกว้างขวางในประเด็นการประสานความร่วมมือระหว่างภาคประชาชน ภาครัฐ และภาควิชาการ เพื่อพัฒนาเครื่องมือ กลไก และวัฒนธรรมตรวจสอบที่ยั่งยืนและมีความต่อเนื่อง
วช. หวังว่าการจัดกิจกรรมในครั้งนี้ จะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างวัฒนธรรมใหม่แห่งการตรวจสอบและการมีส่วนร่วมขับเคลื่อนงานต่อต้านคอร์รัปชันอย่างสร้างสรรค์ และก่อให้เกิดความร่วมมือในทุกภาคส่วน เพื่อนำไปสู่สังคมที่โปร่งใส เป็นธรรม และปราศจากการทุจริตอย่างยั่งยืนในอนาคต
